By Eric Huang    Photo：CANVA

Ngành vận tải biển là một trong những nguồn phát thải khí nhà kính (GHG) lớn trên toàn cầu, chiếm khoảng 3% lượng khí CO₂ phát thải toàn cầu. Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã đề ra các mục tiêu đầy tham vọng nhằm giảm phát thải GHG trong ngành này, buộc các doanh nghiệp phải tìm kiếm các giải pháp đổi mới để cắt giảm carbon.

Trong khi phần lớn nỗ lực hiện nay tập trung vào việc chuyển sang nhiên liệu ít carbon và cải thiện hiệu suất năng lượng của tàu, thì một giải pháp tiềm năng khác là hệ thống thu giữ carbon trên tàu (OCCS). Công nghệ này cho phép thu giữ CO₂ từ khí thải của tàu trước khi thải ra môi trường. Lượng CO₂ thu được có thể được lưu trữ trên tàu hoặc dỡ tại các cảng chuyên dụng để lưu trữ hoặc tái sử dụng.

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra tiềm năng và thách thức của việc triển khai OCCS. Không chỉ chứng minh tính khả thi về mặt kỹ thuật, các báo cáo còn phân tích khả năng thương mại hóa và mức độ tích hợp của OCCS với chuỗi giá trị thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS).

Một nghiên cứu hợp tác giữa Sáng kiến Khí hậu Dầu khí (OGCI), Trung tâm Khử carbon Hàng hải Toàn cầu (GCMD) và Stena Bulk đã đánh giá khả năng lắp đặt OCCS trên một tàu chở dầu tầm trung. Kết quả cho thấy OCCS có thể giúp giảm tới 20% lượng phát thải CO₂ mỗi năm, với mức tăng tiêu hao nhiên liệu dưới 10%. Dù chi phí đầu tư ban đầu cao (ước tính 13,6 triệu USD), nghiên cứu cho rằng chi phí có thể giảm nhờ vào R&D và quy mô hóa công nghệ.

Trong khi đó, nghiên cứu của DNV và TMS Tankers đánh giá ba kịch bản lắp đặt OCCS trên tàu Suezmax, và phát hiện công nghệ tiên tiến nhất có thể giảm đến 38% lượng phát thải. Mặc dù chi phí vận hành cao, OCCS vẫn cạnh tranh về chi phí giảm CO₂/tấn so với các giải pháp khác như nhiên liệu sinh học.

Vai trò tiềm năng của OCCS trong hành trình khử carbon ngành vận tải biển:

• Cho phép kéo dài vòng đời kinh tế của đội tàu hiện tại mà vẫn tuân thủ các quy định khí thải ngày càng nghiêm ngặt.

• Tuy nhiên, để triển khai rộng rãi OCCS, cần vượt qua nhiều rào cản kỹ thuật, thương mại và pháp lý.

Nghiên cứu của OGCI và GCMD cho thấy OCCS có thể thu giữ đến 20% lượng CO₂ mỗi năm, nhưng cũng chỉ ra các trở ngại kỹ thuật như:

• Nhu cầu diện tích lắp đặt thiết bị (tháp hấp thụ, thiết bị hoá lỏng, bồn chứa CO₂).

• Quá trình thu giữ đòi hỏi nhiệt lượng và điện năng lớn, ảnh hưởng đến hiệu suất tổng thể của tàu.

Trong nghiên cứu của DNV, cấu hình tiên tiến nhất sử dụng dung môi tái sinh ở nhiệt độ môi trường – giúp giảm 38% phát thải – nhưng yêu cầu hệ thống cơ khí tối ưu và bộ nén CO₂ phức tạp, cho thấy mức độ khó khăn trong triển khai OCCS hiện đại.

Một thách thức khác là quy trình dỡ CO₂ tại cảng. Hiện tại, phần lớn cảng biển chưa có cơ sở hạ tầng phù hợp để tiếp nhận và lưu trữ CO₂. Việc triển khai OCCS phụ thuộc rất nhiều vào việc phát triển hạ tầng cảng và chính sách hỗ trợ lưu trữ hoặc tái sử dụng CO₂ lâu dài.

Tính khả thi thương mại và tiềm năng chi phí giảm theo thời gian:

Dù chi phí lắp đặt OCCS hiện tại khá cao, dự kiến chi phí sẽ giảm khi công nghệ trưởng thành và được ứng dụng rộng rãi hơn. Ví dụ, chi phí lắp OCCS cho tàu Stena Impero hiện ước tính là 13,6 triệu USD, với chi phí giảm CO₂ là 769 USD/tấn. Con số này vẫn cao, nhưng đầu tư nghiên cứu và quy mô hóa có thể khiến OCCS trở nên hấp dẫn hơn với các chủ tàu.

Kết luận:

Ngành vận tải biển đang ở giai đoạn then chốt trong hành trình khử carbon. OCCS là một giải pháp đầy triển vọng, cho phép giảm phát thải mà vẫn duy trì đội tàu hiện hữu. Tuy nhiên, để OCCS trở thành giải pháp phổ biến, cần có các đầu tư lớn vào công nghệ, hạ tầng và chính sách hỗ trợ. Nếu vượt qua được các rào cản này, OCCS sẽ đóng vai trò then chốt trong việc giúp ngành vận tải biển đạt mục tiêu giảm phát thải và đóng góp vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.