By Vincent Wen    Photo：CANVA

I. Mã HS là gì

Mã HS (Harmonized System Code – Hệ thống mã hài hòa) là một “ngôn ngữ” toàn cầu để phân loại hàng hóa. Hai nguyên tắc cốt lõi:
• Sáu chữ số đầu tiên là phần chung áp dụng trên toàn thế giới.
• Các quốc gia sẽ mở rộng thêm sau sáu chữ số để xác định thuế suất, kiểm soát và thống kê.

Trong thực tế: Đài Loan thường dùng 11 chữ số; Hoa Kỳ và Trung Quốc đại lục thường dùng 10 chữ số. Với hàng hóa xuất nhập khẩu, quy tắc mở rộng của nước nhập khẩu mới là yếu tố quyết định cuối cùng.

II. Cấu trúc và nguyên tắc phân loại

Hãy hình dung mã HS như một ống kính thu phóng – từ tổng quát đến chi tiết:
• 2 chữ số = Chương: phân nhóm lớn.
• 4 chữ số = Nhóm hàng (Heading): phạm vi hẹp hơn.
• 6 chữ số = Phân nhóm (Subheading): mô tả chi tiết hơn.

Khi chọn mã, đừng chỉ dựa vào tên hàng “có vẻ giống” – hãy quay lại văn bản pháp lý (chú thích chương, nhóm, phần) và kiểm tra:
• Công dụng chính của sản phẩm
• Nguyên liệu và cấu trúc chính
• Hình thức giao hàng (thành phẩm hay linh kiện/chưa lắp ráp)
• Đặc tính hoặc công năng đặc biệt (ví dụ: cấp y tế, phủ lớp, chịu áp lực/nhiệt độ)

Nếu hai phân nhóm đều có vẻ phù hợp, hãy xem yếu tố quyết định là chức năng chính và các chú thích loại trừ trong văn bản pháp lý. Phân loại không phải là “cái nào giống hơn” mà là cái mô tả chính xác nhất sản phẩm thực tế.

III. Vì sao việc phân loại đúng lại quan trọng

1. Đánh thuế: thuế cơ bản, phụ phí, hay ưu đãi đều dựa trên mã HS được chọn.

2. Kiểm soát nhập/xuất: yêu cầu thử nghiệm, chứng nhận hoặc cấm nhập thường bắt đầu từ mã HS.

3. Thống kê và tuân thủ: là ngôn ngữ chung cho cơ quan chính phủ và hệ thống kiểm soát nội bộ.

4. Tính nhất quán tài liệu: hóa đơn, packing list, bảng thông số phải thống nhất; sự không khớp gây rủi ro lớn hơn sai biệt nhỏ trong phân loại.

5. Khai báo thương mại điện tử và logistics: các nền tảng khai báo hoặc thiết lập thông số thông quan đều liên kết với mã HS/HTS.

IV. Danh mục cần lưu ý trong năm 2025

1. Bản cập nhật HTS Revision 24 của Hoa Kỳ (25/09/2025): cần so sánh các chương và ghi chú thống kê bị ảnh hưởng với bản hiện hành để tránh dùng dòng mã lỗi thời.

2. Phân loại thỏi vàng gây chú ý (31/07/2025): phán quyết CBP số NY N351466 liên quan đến thỏi vàng đúc tại Thụy Sĩ; sau đó ngành và truyền thông thảo luận rộng rãi. Nếu bạn xử lý kim loại quý hoặc hàng hóa tương tự, hãy đối chiếu phán quyết này với văn bản HTS mới nhất.

3. Tự động hóa và AI đang mở rộng: công cụ có thể nhanh chóng gợi ý mã HS, nhưng kết luận cuối cùng vẫn phải dựa trên văn bản pháp lý và chú thích chính thức.

4. Các nhóm hàng mới và biến động chính sách ngắn hạn: thiết bị năng lượng sạch, công nghệ y tế, và linh kiện xe điện thường được cập nhật thường xuyên; tình hình thương mại cũng có thể khiến thuế suất hoặc kiểm soát thay đổi tạm thời – nên thiết lập thói quen “quét → rà soát lại” định kỳ.

V. Khuyến nghị thực hành

• Bắt đầu từ điểm đến: xác định trước mã mở rộng của nước nhập khẩu, rồi đối chiếu ngược lại 6 chữ số gốc.
• Tạo bảng thông tin sản phẩm một trang: mô tả rõ nguyên liệu chính, công dụng, hình thức giao hàng (nguyên bộ/linh kiện), quy trình và hiệu năng, kèm hình ảnh và thông số.
• Đồng nhất mô tả trên mọi tài liệu: hóa đơn, packing list, bảng kỹ thuật và dữ liệu tờ khai phải dùng cùng cách mô tả.
• Lưu dấu vết bằng chứng: viết 5–8 dòng nêu lý do chọn mã này và loại trừ mã khác, kèm tài liệu hỗ trợ.
• Hỏi chuyên gia khi chưa chắc: xác minh nguyên liệu và công dụng với nhà sản xuất, sau đó tham khảo đại lý giao nhận hoặc môi giới hải quan; với hàng có rủi ro cao, nên xin phán quyết trước (advance ruling).
• Rà soát định kỳ: bất cứ khi nào sản phẩm thay đổi thông số, mã mở rộng nước nhập khẩu cập nhật, hoặc có biện pháp tạm thời, hãy xem lại phân loại.

Kết luận

Mã HS không chỉ quyết định “thuế suất” – mà còn quyết định bạn có được nhập hàng, khi nào và theo điều kiện nào.
Cách tiếp cận ổn định là: mô tả sản phẩm chính xác, đối chiếu văn bản pháp lý và chú thích, đảm bảo các tài liệu nói cùng một “ngôn ngữ”, và tuân theo quy tắc của nước nhập khẩu.
Cơ quan hải quan là bên quyết định cuối cùng. Nếu bạn không chắc, hãy làm rõ nguyên liệu và công dụng với nhà sản xuất, tham khảo ý kiến chuyên gia logistics hoặc môi giới hải quan, và sử dụng phán quyết trước khi cần.
Khi hiểu đúng logic, quá trình thông quan sẽ trở nên dự đoán được và hiệu quả hơn.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.