By Vincent Wen    Photo：CANVA

Sau một giai đoạn giảm, giá cước đã xuất hiện tín hiệu hồi phục gần đây. Một số cảng vẫn gặp tình trạng ùn tắc, và một số tuyến bị điều chỉnh do căng thẳng địa chính trị và ảnh hưởng thời tiết. Dù còn biến động, thị trường vẫn liên tục mở ra cơ hội mới.

1. Bức tranh hiện tại: Trọng tâm thị trường đang dịch chuyển

Trong vài tháng gần đây, nhu cầu tiêu dùng tại các thị trường phát triển như Hoa Kỳ chậm lại, khiến hoạt động xuất khẩu giảm và sản lượng vận chuyển trên các tuyến Trung Quốc – Hoa Kỳ suy yếu.
Song song đó, nhu cầu nhập khẩu tại các nước Đông Nam Á—bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Philippines—tiếp tục tăng. Nhiều nhà xuất khẩu Trung Quốc đang chuyển sự chú ý sang các thị trường mới nổi này, khiến Đông Nam Á trở thành một trong những khu vực tăng trưởng chủ chốt của vận tải biển trong nửa cuối năm.

Giá cước, vốn nhìn chung giảm trong nửa đầu 2025, đã bắt đầu phục hồi trong quý III. Theo các chỉ số quốc tế như WCI của Drewry, nhiều tuyến chính ghi nhận đợt tăng từ tháng 10. Ngắn hạn, giá cước dự kiến còn dao động nhưng ổn định hơn so với các năm trước.

Trong khi đó, tình trạng tắc nghẽn vẫn xuất hiện từng lúc tại một số cảng ở Singapore và dọc bờ Đông Trung Quốc. Việc điều chỉnh tuyến, thiếu hụt lao động và tái bố trí đội tàu góp phần gây chậm trễ. Với nhà nhập khẩu và xuất khẩu, thời gian giao hàng vì thế vẫn khó đoán định.

2. Các yếu tố chính định hình thị trường trong nửa cuối 2025

Chính trị toàn cầu và chính sách thương mại:
Căng thẳng trong quan hệ Mỹ–Trung, thuế quan và kiểm soát xuất khẩu tiếp tục định hình dòng chảy thương mại. Bất kỳ tuyên bố chính sách mới nào cũng có thể nhanh chóng làm thay đổi mô hình vận chuyển.

Chiến lược của hãng tàu:
Trước nhu cầu thất thường, nhiều hãng giảm sử dụng tàu container siêu lớn (ULCV) và chuyển sang đội tàu cỡ trung linh hoạt hơn, cho phép điều chỉnh tuyến và lịch trình hiệu quả hơn.

Khai thác cảng và điều kiện thời tiết:
Thời tiết cực đoan, thiếu lao động hoặc vấn đề an toàn hàng hải có thể tạo ra các “nút thắt” ngắn hạn, ảnh hưởng lịch giao hàng và làm tăng chi phí logistics.

3. Diễn biến trên các tuyến Đông Nam Á và Trung Quốc

Đông Nam Á:
Khi nhiều nhà máy dịch chuyển về Đông Nam Á, hoạt động thương mại trong khu vực tiếp tục tăng. Các cảng lớn như TP. Hồ Chí Minh, Singapore và Bangkok ghi nhận sản lượng container thông qua cao hơn.
Tuy nhiên, khả năng hạ tầng địa phương theo kịp đà tăng trưởng vẫn là thách thức lớn. Nếu ùn tắc trầm trọng hơn, thời gian chờ sẽ kéo dài và chi phí vận tải có thể tăng.

Trung Quốc:
Cơ cấu xuất khẩu của Trung Quốc đang thay đổi. Lượng hàng sang Mỹ giảm, trong khi xuất khẩu sang Đông Nam Á và các thị trường mới nổi khác tăng.
Sự tái cân bằng này đang định hình lại phân bổ sức chở tàu và hoạt động cảng dọc bờ biển Trung Quốc. Hiệu quả cảng và kết nối vận tải nội địa sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độ tin cậy giao hàng của nhà xuất khẩu.

4. Rủi ro và cơ hội trước thời điểm cuối năm

Rủi ro tiềm ẩn:
• Biến động ngắn hạn của giá cước.
• Tình trạng ùn tắc hoặc chậm trễ kéo dài tại các cảng trọng điểm.
• Gián đoạn tuyến do yếu tố địa chính trị hoặc an ninh.
• Nhu cầu suy yếu tại các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu.

Cơ hội tiềm năng:
• Nhu cầu vận tải nội khu mạnh khi Đông Nam Á trở thành trung tâm chuỗi cung ứng.
• Linh hoạt và lợi thế chi phí qua chiến lược đi đa cảng và phối hợp nhiều cỡ tàu.
• Đa dạng hóa địa điểm sản xuất và kho bãi giúp giảm rủi ro phụ thuộc một thị trường.

5. Khuyến nghị cho doanh nghiệp

• Đa dạng hóa tuyến và cảng: Tránh phụ thuộc một cảng hay một tuyến; lập sẵn phương án logistics thay thế.

• Hợp đồng vận chuyển linh hoạt: Kết hợp thỏa thuận ngắn hạn và trung hạn, đồng thời theo dõi các chỉ số giá cước toàn cầu để điều chỉnh kịp thời.

• Điều chỉnh chiến lược tồn kho: Phân bổ tồn kho giữa Trung Quốc và Đông Nam Á để giảm tác động của chậm trễ vận chuyển.

• Tăng cường trao đổi với hãng tàu và forwarder: Duy trì kênh thông tin thời gian thực để nắm lịch trình và năng lực chở thay đổi.

• Theo sát tín hiệu chính sách và thị trường: Cập nhật thuế quan, hạn chế xuất khẩu và dữ liệu kinh tế chủ chốt (như PMI và số liệu xuất khẩu) để chủ động điều chỉnh chiến lược.

6. Kết luận

Từ giữa 2025 đến cuối năm, thị trường vận tải biển vẫn còn bất định nhưng chứa đựng nhiều tiềm năng. Dòng thương mại giữa Đông Nam Á và Trung Quốc tiếp tục mạnh lên, cho thấy sự dịch chuyển dần về tăng trưởng khu vực.
Những doanh nghiệp biết linh hoạt, đa dạng hóa rủi ro và theo sát diễn biến thị trường sẽ có vị thế tốt nhất để đạt tăng trưởng ổn định và bền vững trong bối cảnh biến động toàn cầu.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.