By Sherine Chen    Photo： CANVA

Khi căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng với khả năng quay lại của các mức thuế thời kỳ Trump vào năm 2025, thế giới một lần nữa dõi theo những biến động của chuỗi cung ứng quốc tế. Và lần này, cơ hội vàng có thể đang mở ra cho các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là Indonesia, Malaysia và Thái Lan.

Ngay từ trước năm 2025, các tập đoàn đa quốc gia đã bắt đầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng của mình. Chi phí lao động tại Trung Quốc tăng cao, kết hợp với căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, đã thúc đẩy chiến lược "China+1" – nghĩa là chuyển một phần sản xuất sang Đông Nam Á.

Dù có thuế hay không, Đông Nam Á vẫn khó bị thay thế

Ngay cả khi chính quyền Trump mở rộng áp thuế lên các nước Đông Nam Á, xu thế dịch chuyển này khó lòng đảo ngược. Lý do là:

1. Vị trí chiến lược và lợi thế dân số
Nằm ngay trên các tuyến giao thương huyết mạch toàn cầu, Đông Nam Á sở hữu dân số hơn 650 triệu người. Khu vực này không chỉ là "công xưởng thế giới" mới nổi, mà còn là thị trường tiêu dùng tăng trưởng nhanh. Tầng lớp trung lưu ngày càng lớn mạnh tại Indonesia và Thái Lan đang trở thành mục tiêu hấp dẫn cho các doanh nghiệp muốn vừa sản xuất vừa tiêu thụ tại chỗ.

2. Chi phí sản xuất cạnh tranh
Ngay cả với mức thuế trung bình khoảng 10%, hàng hóa từ Indonesia hay Malaysia vẫn có thể rẻ hơn so với các lựa chọn từ Trung Quốc hay phương Tây, nhờ chi phí lao động thấp hơn đáng kể và các ưu đãi hấp dẫn mà chính phủ dành cho nhà sản xuất.

3. Củng cố liên kết khu vực
Thông qua ASEAN và các hiệp định như RCEP (Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực), các nước Đông Nam Á đang gia tăng sức mạnh thương mại nội khối. Dù xuất khẩu sang Mỹ có thể chịu ảnh hưởng bởi thuế quan, họ cũng đang đồng thời mở rộng thị trường sang châu Á và Trung Đông.

Không nghi ngờ gì, việc áp thuế của Trump đối với Đông Nam Á sẽ tạo ra nhiều thách thức. Thế nhưng, các quốc gia này không còn đơn thuần là "phương án thay thế tạm thời" cho Trung Quốc – họ đang dần trở thành những mắt xích không thể thiếu trong mạng lưới thương mại toàn cầu tương lai. Thậm chí, chính những hàng rào thuế quan nhằm kìm hãm sự trỗi dậy ấy có thể sẽ khiến Đông Nam Á đẩy nhanh đổi mới sáng tạo, tăng cường liên minh khu vực và nhanh chóng chuyển mình từ "công xưởng giá rẻ" thành những nền kinh tế giá trị gia tăng cao.

Trong cuộc đối đầu giữa chính sách thương mại và logic vận hành chuỗi cung ứng toàn cầu, Đông Nam Á vẫn có thể là người chiến thắng cuối cùng.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.