By Vincent Wen    Photo：CANVA

Ngày 2 tháng 4, cựu Tổng thống Donald Trump công bố áp dụng thuế quan đối ứng đối với hàng nhập khẩu từ khoảng 90 quốc gia, vượt qua mức thuế đồng loạt 10% hiện có đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Ông gọi ngày này là “Ngày Giải Phóng”, và tuyên bố rằng các khoản thuế mới là cần thiết để xóa bỏ thâm hụt thương mại giữa Mỹ và các quốc gia khác, từ Trung Quốc đến Liên minh châu Âu.

Tuy nhiên, chỉ một tuần sau, vào ngày 9 tháng 4, ông Trump đảo ngược một phần lập trường, tuyên bố tạm hoãn áp dụng thuế quan trong 90 ngày và giảm mức thuế xuống còn 10% cho hầu hết các quốc gia.

Trước khi quyết định tạm hoãn được đưa ra, Kathy Bostjancic, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Nationwide, cho biết các quốc gia châu Á sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, trong đó Campuchia có thể đối mặt với mức thuế lên đến 49%, còn Việt Nam là 46%.

Trong hai năm trở lại đây, các quốc gia Đông Nam Á liên tục dao động giữa việc liên kết với Mỹ hoặc Trung Quốc, phụ thuộc vào biến động thương mại toàn cầu và mức độ tin tưởng của từng nước vào cam kết tự do thương mại của hai cường quốc này.

Theo Bộ Công Thương Việt Nam, Mỹ đã và đang là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong nhiều năm liền.

Phân tích sâu về thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam cho thấy xu hướng gia tăng rõ rệt và bền vững kể từ khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung nổ ra vào năm 2018. Trước tình hình này, nhiều doanh nghiệp quốc tế đã nhanh chóng tìm đến Việt Nam như một trung tâm sản xuất thay thế tiềm năng, nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Hiện nay, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Mỹ, đóng góp 4,13% tổng kim ngạch xuất khẩu vào nước này. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt 119,5 tỷ USD, chiếm tới 29,5% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Đặc biệt, có 16 nhóm hàng hóa có kim ngạch xuất khẩu vượt 1 tỷ USD, cho thấy mối quan hệ thương mại mạnh mẽ và nhiều cơ hội tăng trưởng trong tương lai.

Trong một bài viết trước đây mang tên “Chiến lược Trung Quốc +1 không còn khả thi với doanh nghiệp”, chúng tôi đã từng đề cập đến việc Việt Nam – một quốc gia xã hội chủ nghĩa – đã trở thành bên hưởng lợi chính trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, khi Mỹ đánh thuế nặng lên hàng hóa từ Trung Quốc đại lục.

Vì thế, không quá ngạc nhiên khi hiện nay, nhiều quốc gia ASEAN đang phải đối mặt với mức thuế đối ứng cao trong chiến lược thương mại mới của ông Trump.

Đáng chú ý, Indonesia, Malaysia và Singapore là ba quốc gia ASEAN có tỷ lệ người dân không tin tưởng Mỹ cao hơn tỷ lệ tin tưởng. Đây cũng là ba nước được đánh giá có mức độ đóng góp lớn nhất vào ASEAN, cho thấy vai trò ảnh hưởng lớn trong việc định hình đồng thuận của khu vực.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã có bước đa dạng hóa nền kinh tế mạnh mẽ. Quốc gia này hiện đã ký kết hiệp định thương mại tự do (FTA) với hầu hết các nền kinh tế lớn trên thế giới, bao gồm EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh và các quốc gia ASEAN.

Với nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ Đông Nam Á và châu Âu ngày càng tăng, nhiều doanh nghiệp đang đẩy mạnh mở rộng thị phần tại các thị trường này. Bằng cách thúc đẩy đa dạng hóa kinh tế và phát triển các thị trường mới nổi tại Đông Nam Á và châu Âu, Việt Nam cùng các đối tác trong ASEAN đang từng bước giảm thiểu rủi ro từ chính sách thương mại không ổn định của Mỹ, đồng thời duy trì đà tăng trưởng bền vững trong dài hạn.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.