By Nick Lung    Photo：CANVA

Chính sách thuế quan hiện tại của Hoa Kỳ đã tạo ra những tác động sâu rộng đến cục diện thương mại toàn cầu, đặc biệt là đối với chuỗi cung ứng trong ngành sản xuất linh kiện ô tô. Dưới danh nghĩa bảo vệ ngành công nghiệp nội địa và giảm thâm hụt thương mại, Hoa Kỳ đã áp thuế cao đối với linh kiện ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc, Mexico, Châu Âu và các quốc gia khác. Điều này không chỉ thay đổi cơ cấu chi phí trong ngành sản xuất ô tô, mà còn tái định hình lại toàn bộ chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bối cảnh này, nếu các doanh nghiệp xuất khẩu muốn duy trì năng lực cạnh tranh, họ phải chủ động điều chỉnh chiến lược để thích nghi với cục diện thị trường mới.

1. Những thay đổi đáng kể trong cấu trúc chuỗi cung ứng

Chi phí tăng cao, áp lực cạnh tranh gia tăng
Thuế quan làm giá linh kiện nhập khẩu tăng mạnh, kéo theo chi phí sản xuất tăng. Các hãng xe Mỹ vốn phụ thuộc vào nguồn linh kiện nhập khẩu giờ đây buộc phải gây áp lực lên nhà cung ứng hoặc chuyển sang tìm nguồn thay thế, khiến các nhà xuất khẩu đối mặt với cạnh tranh giá gay gắt và lợi nhuận bị siết chặt.

Di dời cơ sở sản xuất và đa dạng hóa nguồn cung
Để tránh thuế cao, nhiều nhà sản xuất linh kiện đã chuyển một phần dây chuyền ra khỏi các vùng có thuế cao như Trung Quốc, sang Đông Nam Á, Mexico hoặc quay về Mỹ – tạo nên xu hướng “phi Trung Quốc hóa”. Chuỗi cung ứng vốn tập trung tại một khu vực nay trở nên phân tán và phức tạp hơn.

Tăng áp lực về logistics và thông quan
Thuế quan đi kèm với kiểm soát hải quan gắt gao hơn và thủ tục phức tạp hơn, khiến quy trình logistics toàn diện trở nên khó đoán. Các nhà xuất khẩu chậm thích nghi có thể đối mặt với rủi ro trì hoãn giao hàng hoặc phát sinh chi phí ngoài dự tính.

2. Các chiến lược ứng phó cho nhà xuất khẩu

Đánh giá lại thị trường và cơ cấu sản phẩm xuất khẩu
Doanh nghiệp cần phân tích kỹ chính sách thuế tại các thị trường mục tiêu và điều chỉnh danh mục sản phẩm dựa trên biến động chi phí. Ví dụ: chuyển hàng chịu thuế cao thành xuất khẩu bán thành phẩm, sau đó lắp ráp hoàn chỉnh tại nước nhập khẩu để giảm gánh nặng thuế quan.

Khai thác các FTA để xuất khẩu qua nước thứ ba
Nếu hàng hóa có xuất xứ từ các nước có hiệp định thương mại với Mỹ (như khối USMCA), doanh nghiệp có thể thiết lập điểm trung chuyển hoặc gia công tại đó để hưởng thuế suất ưu đãi. Chiến lược “xuất khẩu nước thứ ba” giúp chuyển đổi xuất xứ sang vùng có lợi thế thuế quan.

Tăng cường khả năng phục hồi chuỗi cung ứng và quản trị rủi ro
Cần phát triển nhiều nguồn cung và cơ sở sản xuất để tránh phụ thuộc vào một thị trường hoặc nguồn nguyên liệu. Đồng thời, nên xây dựng kế hoạch dự phòng và hệ thống cảnh báo rủi ro, giúp phản ứng kịp thời trước biến động chính sách.

Tối ưu hóa khai báo hải quan và quy trình tuân thủ
Thuế quan khiến thủ tục khai báo trở nên phức tạp hơn. Doanh nghiệp cần đào tạo tuân thủ nội bộ và hợp tác chặt chẽ với đại lý hải quan hoặc công ty logistics chuyên nghiệp để đảm bảo chính xác – tránh bị phạt hoặc chậm hàng.

Chia sẻ chi phí thuế với khách hàng
Có thể đàm phán lại điều khoản với người mua – như chuyển sang điều kiện CIF hoặc DDP – để chia sẻ chi phí thuế quan hoặc điều chỉnh giá bán. Cách làm này không chỉ giúp giảm áp lực một chiều, mà còn duy trì quan hệ khách hàng bền vững.

Kết luận

Chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đã trở thành biến số lớn trong chuỗi cung ứng linh kiện ô tô toàn cầu. Với các doanh nghiệp xuất khẩu, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để tái cấu trúc, tối ưu chiến lược và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Chỉ những ai chủ động ứng phó, linh hoạt điều chỉnh và tích hợp chiến lược thương mại – chuỗi cung ứng – vận hành, mới có thể duy trì tăng trưởng trong môi trường toàn cầu đầy biến động.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.