By Cadys Wang    Photo：CANVA

Ngày 2 tháng 4, Tổng thống Donald Trump công bố chính sách thuế quan đối ứng áp dụng lên hàng nhập khẩu từ khoảng 90 quốc gia – vượt xa mức thuế đồng loạt 10% hiện hành đối với hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Ông gọi đây là “Ngày Giải phóng” (Liberation Day), và cho rằng những sắc thuế mới này là cần thiết để xóa bỏ tình trạng thâm hụt thương mại giữa Mỹ với các quốc gia, từ Trung Quốc cho tới Liên minh châu Âu.

Tuy nhiên, đến ngày 9 tháng 4, ông Trump đã phần nào thay đổi lập trường, thông báo tạm hoãn áp dụng thuế quan đối ứng trong 90 ngày và hạ mức thuế xuống còn 10% đối với hầu hết các nước.

Trước khi lệnh hoãn có hiệu lực, chuyên gia kinh tế trưởng Kathy Bostjancic tại Nationwide từng cảnh báo rằng các quốc gia châu Á sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, trong đó Campuchia phải đối mặt với mức thuế lên đến 49%, còn Việt Nam là 46%.

Trong hai năm qua, các quốc gia Đông Nam Á liên tục phải “xoay trục” giữa Mỹ và Trung Quốc, bị chi phối bởi những biến động không ngừng trong cục diện thương mại toàn cầu và mức độ tin tưởng của từng quốc gia vào cam kết thương mại tự do từ hai cường quốc này.

Theo số liệu từ Bộ Công Thương Việt Nam, Hoa Kỳ đã là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong nhiều năm qua.

Phân tích sâu về thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam cho thấy xu hướng tăng đều và mạnh mẽ kể từ khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung bùng nổ vào năm 2018. Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp quốc tế đã và đang tích cực tìm đến Việt Nam như một trung tâm sản xuất thay thế đầy tiềm năng, với mục tiêu đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm thiểu rủi ro do căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc kéo dài.

Việt Nam hiện tự hào là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ, chiếm 4,13% tổng kim ngạch xuất khẩu của Mỹ. Trong năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt 119,5 tỷ USD, tương đương 29,5% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Đáng chú ý, có tới 16 nhóm hàng hóa ghi nhận kim ngạch trên 1 tỷ USD – minh chứng cho mối quan hệ thương mại vững chắc và nhiều cơ hội tăng trưởng ấn tượng trong tương lai!

Tuy nhiên, như đã đề cập trong bài viết trước với tiêu đề “Chiến lược Trung Quốc +1 không còn phù hợp với doanh nghiệp”, Việt Nam – một quốc gia xã hội chủ nghĩa – từng nổi lên như bên hưởng lợi lớn nhất trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, khi Mỹ áp thuế cao lên Trung Quốc đại lục. Do đó, việc các nước ASEAN hiện nay phải đối mặt với mức thuế quan cao trong chiến lược thuế đối ứng mới là điều không quá bất ngờ.

Điểm đáng lưu ý là Indonesia, Malaysia và Singapore là ba quốc gia duy nhất trong ASEAN mà mức độ hoài nghi đối với Hoa Kỳ cao hơn mức độ tin tưởng. Đồng thời, đây cũng là ba nước có đóng góp được đánh giá cao nhất trong ASEAN, thể hiện vai trò ảnh hưởng lớn trong việc định hình quan điểm chung toàn khu vực.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã đẩy mạnh đa dạng hóa nền kinh tế một cách đáng kể. Quốc gia này hiện đã ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA) với hầu hết các nền kinh tế lớn như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh và các nước ASEAN. Với nhu cầu nhập khẩu mạnh mẽ từ Đông Nam Á và châu Âu, nhiều doanh nghiệp đang tích cực mở rộng hiện diện tại các thị trường này.

Bằng cách chủ động theo đuổi đa dạng hóa kinh tế và mở rộng sang các thị trường mới nổi tại Đông Nam Á và châu Âu, Việt Nam và các nước ASEAN đang có vị thế tốt hơn để thích ứng với những biến động từ chính sách thương mại của Hoa Kỳ, từ đó đảm bảo tăng trưởng bền vững dài hạn.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.