By Jennifer Chang    Photo：CANVA

ในการค้าระหว่างประเทศ Incoterms เป็นแนวทางที่สำคัญสำหรับทั้งสองฝ่ายในการยืนยันความรับผิดชอบ ค่าใช้จ่าย และความเสี่ยงของการทำธุรกรรม ในบรรดา Incoterms เหล่านั้น FOB (Free On Board), FAS (Free Alongside Ship) และ FCA (Free Carrier) เป็นสามเงื่อนไขการส่งมอบที่พบบ่อย แม้ว่าจะมีลักษณะคล้ายคลึงกันในแง่ของวิธีการส่งมอบ แต่ก็มีความแตกต่างอย่างมากในข้อกำหนดเฉพาะและการแบ่งสรรความเสี่ยง การเลือกเงื่อนไขที่เหมาะสมควรพิจารณาจากความต้องการของทั้งสองฝ่ายและรูปแบบการขนส่ง

1. FOB (Free On Board)

FOB เป็นเงื่อนไขที่ใช้เฉพาะสำหรับการขนส่งทางทะเลหรือทางน้ำภายในประเทศ ซึ่งระบุว่าผู้ขายมีหน้าที่รับผิดชอบในการนำสินค้าไปส่งมอบยังท่าเรือต้นทางที่ระบุ และทำการบรรทุกสินค้าลงบนเรือที่ผู้ซื้อกำหนด เมื่อสินค้าผ่านกาบเรือแล้ว ความเสี่ยงและความรับผิดชอบทั้งหมดจะโอนไปยังผู้ซื้อทันที นั่นหมายความว่าผู้ขายจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการขนส่งไปยังท่าเรือต้นทาง รวมถึงพิธีการศุลกากรขาออก ขั้นตอนการส่งออก และค่าธรรมเนียมการบรรทุกสินค้า แต่ความเสี่ยงระหว่างการขนส่งจะเป็นของผู้ซื้อ จากนั้นผู้ซื้อจะรับผิดชอบในการจัดการขนส่งทางทะเล การประกันภัย ค่าธรรมเนียมท่าเรือปลายทาง และพิธีการศุลกากรขาเข้า

คุณสมบัติหลักของ FOB คือจุดที่ความเสี่ยงและความรับผิดชอบโอนไปยังผู้ซื้อเกิดขึ้นเมื่อสินค้าอยู่บนเรือ ณ ท่าเรือต้นทาง เงื่อนไขนี้เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ซื้อที่ต้องการควบคุมกระบวนการขนส่งในระดับที่สูงขึ้น ผู้ขายรับผิดชอบค่าใช้จ่ายจนถึงท่าเรือต้นทาง ในขณะที่ผู้ซื้อรับผิดชอบการจัดการขนส่ง การประกันภัย และการขนถ่ายสินค้า ซึ่งทำให้มั่นใจได้ว่าความเสี่ยงระหว่างการขนส่งได้รับการแบ่งสรรอย่างสมเหตุสมผล

2. FAS (Free Alongside Ship)

FAS มีความคล้ายคลึงกับ FOB เนื่องจากทั้งสองเป็นเงื่อนไขที่ใช้สำหรับการขนส่งทางทะเล แต่ความแตกต่างหลักอยู่ที่สถานที่ส่งมอบที่ระบุ ภายใต้เงื่อนไข FAS ผู้ขายมีหน้าที่ต้องนำสินค้าไปส่งมอบยังท่าเรือต้นทางที่ระบุ และวางสินค้าไว้ข้างลำเรือ แทนที่จะทำการบรรทุกสินค้าลงบนเรือโดยตรง เมื่อสินค้าถูกวางไว้ข้างเรือแล้ว ความเสี่ยงและความรับผิดชอบทั้งหมดจะโอนไปยังผู้ซื้อ จากนั้นผู้ซื้อจะรับผิดชอบในการจัดการการบรรทุกสินค้า ค่าขนส่งทางเรือ ค่าประกันภัย และพิธีการศุลกากรขาเข้า

FAS มักใช้สำหรับการขนส่งสินค้าขนาดใหญ่หรือเรียกว่าสินค้าเทกอง หรือสินค้าที่มีความต้องการในการขนส่งพิเศษ ซึ่งสินค้าอาจต้องมีการจัดการเป็นพิเศษมากกว่าการขนส่งด้วยตู้คอนเทนเนอร์มาตรฐาน เงื่อนไขนี้เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ซื้อที่ต้องการควบคุมกระบวนการบรรทุกสินค้าด้วยตนเอง เนื่องจากหลังจากสินค้ามาถึงท่าเรือต้นทางแล้ว ผู้ซื้อจะรับผิดชอบการจัดการการบรรทุกทั้งหมด

3. FCA (Free Carrier)

เมื่อเปรียบเทียบกับ FOB แล้ว FCA เป็นเงื่อนไขที่มีความหลากหลายมากกว่า และสามารถนำไปใช้ได้กับการขนส่งทางทะเล ทางอากาศ ทางบก และแม้กระทั่งการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ ภายใต้เงื่อนไข FCA ผู้ขายมีหน้าที่ต้องนำสินค้าไปส่งมอบให้กับผู้ขนส่ง หรือไปยังสถานที่ที่ผู้ซื้อระบุ พร้อมทั้งดำเนินการตามขั้นตอนพิธีการศุลกากรขาออกให้แล้วเสร็จ เมื่อสินค้าถูกส่งมอบไปยังสถานที่ที่ระบุ ความเสี่ยงและความรับผิดชอบทั้งหมดจะโอนไปยังผู้ซื้อ ซึ่งจะเป็นผู้รับผิดชอบความเสี่ยงและค่าใช้จ่ายในการขนส่งในขั้นตอนต่อๆ ไป

FCA มอบความยืดหยุ่นที่สูงกว่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งหลายรูปแบบ หรือจัดส่งกระจายไปยังสถานที่ส่งมอบที่แตกต่างกันหลายแห่ง  เงื่อนไขนี้เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้ซื้อที่ต้องการควบคุมกระบวนการต่างๆ ในขั้นตอนการขนส่งที่หลากหลาย ผู้ซื้อสามารถเลือกเส้นทางการขนส่งและผู้ขนส่งเพื่อให้มั่นใจในการส่งมอบสินค้าไปยังปลายทางได้อย่างปลอดภัยและราบรื่น

ความแตกต่างระหว่าง FOB, FAS และ FCA อยู่ที่จุดส่งมอบและความแตกต่างของช่วงเวลาในการโอนความเสี่ยง FOB เน้นการส่งมอบสินค้าลงบนเรือ โดยความเสี่ยงจะโอนไปยังผู้ซื้อเมื่อสินค้าอยู่บนเรือแล้ว FAS เกี่ยวข้องกับการส่งมอบสินค้าไว้ข้างเรือ โดยผู้ซื้อมีหน้าที่รับผิดชอบในการบรรทุกสินค้า ในขณะที่ FCA มอบความยืดหยุ่นที่มากกว่า โดยอนุญาตให้ส่งมอบสินค้า ณ สถานที่ของผู้ขายหรือสถานที่อื่นที่ระบุ ทำให้ผู้ซื้อสามารถควบคุมกระบวนการขนส่งได้หลายขั้นตอน

การเลือกเงื่อนไขการส่งมอบที่เหมาะสมควรพิจารณาจากความต้องการของทั้งสองฝ่ายและรูปแบบการขนส่ง ในการขนส่งทางทะเล FOB และ FAS มักใช้สำหรับการขนส่งสินค้าเทกอง ในขณะที่ FCA ใช้ได้กับการขนส่งหลากหลายวิธี โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อสินค้าจำเป็นต้องผ่านการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ การทำความเข้าใจความแตกต่างระหว่างเงื่อนไขเหล่านี้จะช่วยให้การจัดการโลจิสติกส์ การควบคุมต้นทุน และการแบ่งสรรความเสี่ยงเป็นไปได้ดียิ่งขึ้นและเหมาะสม เพื่อให้กระทบวนการค้าระหว่างประเทศดำเนินไปอย่างราบรื่น

ขอขอบคุณหากคุณสามารถแบ่งปันบล็อก TGL ในหมู่เพื่อนของคุณที่สนใจข้อมูลตลาดโดยตรงของโซ่อุปทานและเหตุการณ์ทางเศรษฐกิจที่อัปเดต