By Cadys Wang    Photo：CANVA

Kể từ ngày 1/9/2025, Liên minh Châu Âu (EU) đã chính thức hoàn tất triển khai Hệ thống Kiểm soát Nhập khẩu 2 (Import Control System 2 – ICS2). Với giai đoạn cuối (Release 3) đã có hiệu lực, vận tải đường bộ và đường sắt được tích hợp đầy đủ vào hệ thống—bổ sung cho đường hàng không, đường biển và bưu chính vốn đã được bao phủ trước đó.

Cột mốc này có nghĩa là mọi lô hàng nhập khẩu hoặc quá cảnh vào EU đều phải khai báo trước thông qua Tờ khai tóm tắt hàng nhập (ENS) tiêu chuẩn hóa, bất kể phương thức vận tải. ICS2 cho phép cơ quan hải quan EU tiến hành đánh giá rủi ro trước khi hàng đến, giúp nhận diện sớm các lô hàng rủi ro cao, tăng cường an ninh biên giới và đồng thời tạo thuận lợi cho thương mại hợp pháp.

Vì sao ICS2 quan trọng đối với chủ hàng và người nhận hàng

ICS2 không chỉ là một nâng cấp kỹ thuật, mà là một sự thay đổi căn bản trong cách EU quản lý an ninh hàng hóa. Đối với nhà xuất khẩu, nhập khẩu và nhà cung cấp dịch vụ logistics, hệ thống này tác động trực tiếp đến hoạt động hằng ngày:

• Khai báo bắt buộc trước khi hàng đến: Mọi lô hàng đều phải có dữ liệu ENS trước khi hàng vào EU.

• Phân tích rủi ro nâng cao: Hải quan sẽ rà soát dữ liệu lô hàng trước khi hàng hóa đến thực tế, giảm nguy cơ ùn tắc tại biên giới.

• Tác động đến toàn bộ chuỗi cung ứng: Tuân thủ không chỉ là trách nhiệm của hãng vận chuyển hay forwarder, mà còn cả chủ hàng và người nhận, vì dữ liệu chính xác và kịp thời phải bắt nguồn từ khâu xuất phát.

Các yêu cầu tuân thủ chính

Để phù hợp với ICS2, doanh nghiệp cần điều chỉnh quy trình và hệ thống:

• Tích hợp CNTT: Hệ thống nội bộ và nền tảng trao đổi dữ liệu điện tử (EDI) phải kết nối với ICS2 để nộp ENS.

• Chuẩn hóa chứng từ: Tất cả dữ liệu vận chuyển phải khớp với yêu cầu ENS — bao gồm mã HS chính xác, thông tin người gửi/nhận, và mô tả hàng hóa đầy đủ.

• Điều chỉnh vận hành: Không tuân thủ có thể dẫn đến chậm trễ, phạt tiền hoặc thậm chí bị từ chối nhập khẩu vào EU.

Giai đoạn chuyển tiếp linh hoạt

Mặc dù hệ thống đã được triển khai trên toàn EU, một số quốc gia thành viên được phép áp dụng miễn trừ tạm thời để doanh nghiệp có thêm thời gian điều chỉnh hạ tầng CNTT. Tuy nhiên, điều này không phải miễn trừ toàn diện. Các công ty cần kiểm tra yêu cầu theo từng quốc gia, đặc biệt đối với lô hàng nhiều điểm đến trong châu Âu.

Tác động chiến lược đến chuỗi cung ứng toàn cầu

Việc triển khai toàn diện ICS2 phản ánh các xu hướng rộng lớn hơn về thương mại và an ninh:

• Tăng cường bảo vệ biên giới: Tăng khả năng giám sát luồng hàng hóa, giảm rủi ro buôn lậu, hàng giả và đe dọa an ninh.

• Khung pháp lý EU thống nhất: Một nền tảng thay thế hệ thống phân mảnh của từng quốc gia, mang lại tính nhất quán cho chủ hàng toàn cầu.

• Gia tăng áp lực với đối tác ngoài EU: Nhà xuất khẩu tại châu Á, Mỹ và các khu vực khác phải điều chỉnh theo chuẩn mực EU, củng cố vai trò “người đặt luật chơi” của EU trong tuân thủ thương mại toàn cầu.

Hành động cần thiết cho chủ hàng và người nhận

Để đảm bảo luồng hàng hóa vào EU diễn ra suôn sẻ, các bên liên quan cần hành động ngay:

1. Rà soát chất lượng dữ liệu: Kiểm tra quy trình chứng từ để đảm bảo mã HS, thông tin người gửi/người nhận và mô tả hàng hóa phù hợp chuẩn ICS2.

2. Nâng cấp kết nối CNTT: Đảm bảo forwarder, đại lý hải quan và hệ thống nội bộ có thể truyền dữ liệu ENS trực tiếp tới ICS2.

3. Phối hợp với đối tác: Xác định rõ trách nhiệm trong chuỗi cung ứng — ai nộp ENS, ai cung cấp dữ liệu và cách xử lý khi có sai lệch.

4. Theo dõi quy định từng quốc gia: Cập nhật thường xuyên về miễn trừ và các biện pháp chuyển tiếp của từng nước thành viên EU.

Kết luận

Việc hoàn tất ICS2 đánh dấu một bước ngoặt quyết định trong tuân thủ thương mại EU. Với chủ hàng và người nhận, tuân thủ đầy đủ giờ đây là bắt buộc. Doanh nghiệp thích ứng nhanh sẽ hưởng lợi từ thủ tục biên giới thông suốt hơn, giảm rủi ro gián đoạn và tăng cường niềm tin với đối tác EU.

Thông điệp đã rõ: Tuân thủ ICS2 không còn là lựa chọn — mà là nền tảng bắt buộc để kinh doanh tại thị trường EU.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.