By Martina Kao    Photo：CANVA

Trong những năm gần đây, Thái Lan đã vươn lên trở thành một trong những trung tâm sản xuất mỹ phẩm hàng đầu châu Á. Nhiều tập đoàn quốc tế lớn đã đặt nhà máy tại đây, trong khi các thương hiệu nội địa như Mistine và Srichand đã mở rộng độ phủ khắp ASEAN, thậm chí sang Ấn Độ và Trung Đông. Lợi thế của Thái Lan không chỉ nằm ở nguồn nguyên liệu thảo dược phong phú hay lao động chi phí cạnh tranh, mà còn ở việc ký kết nhiều Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), giúp doanh nghiệp xuất khẩu được hưởng mức thuế giảm, thậm chí bằng 0. Với các doanh nghiệp nhắm tới thị trường Việt Nam, Indonesia hay Philippines, vị trí chiến lược của Thái Lan mang lại lợi thế cạnh tranh rõ rệt.

Tuy vậy, thách thức vẫn tồn tại. Dù thương hiệu Thái đã được nhận diện trong khu vực, việc thâm nhập châu Âu và Mỹ đòi hỏi uy tín toàn cầu mạnh mẽ hơn. Các quy định pháp lý cũng khác biệt: EU áp dụng khung quy định nghiêm ngặt đối với mỹ phẩm, trong khi các quốc gia Trung Đông yêu cầu chứng nhận Halal. Mô hình OEM/ODM thuần túy thường chịu áp lực biên lợi nhuận, vì vậy sự khác biệt trở thành yếu tố sống còn — từ việc xây dựng câu chuyện sản phẩm độc đáo cho đến việc khai thác truyền thống thảo dược, spa và tinh dầu của Thái Lan.

Với sự hỗ trợ của các FTA, mỹ phẩm sản xuất tại Thái Lan có vị thế cạnh tranh vượt trội. Miễn là sản phẩm được “chuyển đổi đáng kể” tại Thái Lan và có Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O), doanh nghiệp có thể xuất khẩu sang ASEAN hoặc các nước đối tác với thuế suất ưu đãi hoặc miễn thuế. Đây là lý do nhiều thương hiệu quốc tế chọn sản xuất theo mô hình OEM/ODM tại Thái Lan rồi tái xuất sang Việt Nam, Indonesia, Malaysia. Thậm chí, nhiều nhà máy ODM còn tự nghiên cứu công thức dựa trên thảo dược, cung cấp giải pháp trọn gói cho thương hiệu muốn khai thác thị trường Halal đang tăng trưởng mạnh ở Trung Đông.

Các yếu tố cần lưu ý khi sử dụng Thái Lan làm nền tảng xuất khẩu

1. Quy định và chứng nhận

• Tại Thái Lan (nước xuất khẩu):
  Sản phẩm phải được đăng ký với Cục Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm Thái Lan (Thai FDA) để đảm bảo tuân thủ thành phần và an toàn. Doanh nghiệp xuất khẩu cần xin C/O và hoàn tất Form D để hưởng ưu đãi thuế quan theo FTA ASEAN.

• Tại các nước nhập khẩu (ASEAN):

  • Việt Nam: Nhà nhập khẩu phải hoàn tất thủ tục Cosmetic Product Notification (CPN) và đăng ký tại Cục Quản lý Dược (DAV).

  • Indonesia: Sản phẩm phải đăng ký tại BPOM (Cơ quan Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm Quốc gia) và tuân thủ chứng nhận Halal, sẽ bắt buộc từ năm 2026.

  • Malaysia: Sản phẩm phải đáp ứng yêu cầu của NPRA (Cơ quan Quản lý Dược phẩm Quốc gia). Lưu ý: chứng nhận Halal do JAKIM (Cục Phát triển Hồi giáo Malaysia) cấp; tuy không bắt buộc về mặt pháp lý, nhưng lại ảnh hưởng lớn đến sự chấp nhận của thị trường.

  • Philippines: Tất cả mỹ phẩm phải có Certificate of Product Notification (CPN) và được FDA Philippines phê duyệt trước khi nhập khẩu và phân phối.

Mỗi thị trường ASEAN có quy định riêng về thành phần, ngôn ngữ ghi nhãn, kiểm nghiệm và chứng nhận, cần được xử lý riêng biệt.

2. Thuế quan và FTA

• Nếu sản phẩm đáp ứng Quy tắc xuất xứ (ROO) của ASEAN, doanh nghiệp có thể xin C/O Form D để được hưởng mức thuế ưu đãi hoặc 0%.

• Nếu phần lớn nguyên liệu nhập từ ngoài ASEAN, doanh nghiệp phải đảm bảo khâu chế biến tại Thái Lan đạt chuẩn “chuyển đổi đáng kể”, nếu không sẽ không đủ điều kiện hưởng ưu đãi FTA.

3. Bao bì và nhãn mác

• Ngôn ngữ: Bắt buộc dùng ngôn ngữ địa phương (ví dụ: tiếng Việt, tiếng Indonesia, tiếng Mã Lai).

• Thông tin bắt buộc: Tên sản phẩm, thành phần, thông tin nhà sản xuất/nhập khẩu, số lô, hạn sử dụng.

• Thành phần nhạy cảm: Quy định về chất bảo quản, chất làm trắng, phẩm màu khác nhau ở từng nước.

Lợi ích càng lớn hơn khi sản phẩm được gia công trong các Khu Thương mại Tự do (FTZ). Nguyên liệu và bao bì có thể nhập khẩu miễn thuế, sản phẩm hoàn chỉnh tái xuất mà không chịu thuế nhập khẩu. FTZ cũng cho phép các hoạt động giá trị gia tăng như đóng gói, dán nhãn lại hoặc pha trộn. Miễn là có sự “chuyển đổi đáng kể”, doanh nghiệp có thể xin C/O Thái Lan và hưởng ưu đãi thuế quan FTA.

Từ góc độ logistics, FTZ có thể trở thành trung tâm phân phối ASEAN. Doanh nghiệp có thể gom nguyên liệu nhập khẩu, tiến hành chế biến hoặc tái đóng gói ngay trong khu, rồi xuất thẳng sang Việt Nam, Indonesia hoặc Malaysia với ưu đãi thuế. Điều này giúp giảm chi phí thuế và hành chính, hạn chế khai báo hải quan nhiều lần, đồng thời tận dụng hệ thống sổ hải quan điện tử để tăng hiệu quả. Doanh nghiệp còn có thể điều chỉnh bao bì trước khi xuất, như bổ sung nhãn Halal hay bản dịch ngôn ngữ địa phương, nhằm đảm bảo tuân thủ tại nhiều thị trường một cách linh hoạt.

Trong bối cảnh thị trường làm đẹp cạnh tranh khốc liệt, nền tảng công nghiệp vững mạnh của Thái Lan, lợi thế thuế quan từ FTA và sự linh hoạt vận hành của FTZ đang đưa quốc gia này trở thành trung tâm chiến lược cho xuất khẩu mỹ phẩm ASEAN. Với doanh nghiệp, điều này không chỉ có nghĩa là chi phí thâm nhập thị trường thấp hơn, mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh thương hiệu dưới xuất xứ “Made in Thailand.”

Dù để nắm bắt nhu cầu ngắn hạn tại ASEAN hay xây dựng mạng lưới phân phối toàn cầu dài hạn, Thái Lan đang trở thành một trong những bệ phóng hiệu quả nhất cho các thương hiệu mỹ phẩm mở rộng tại Đông Nam Á.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.