By Richie Lin    Photo：CANVA

Thiết bị y tế hiện diện sâu rộng trong đời sống hàng ngày và ngày càng trở nên quan trọng khi dân số toàn cầu đang già hóa. Thông thường, thiết bị y tế được phân loại theo mức độ rủi ro:

• Loại I (Nguy cơ thấp): que đè lưỡi, băng gạc, xe lăn thủ công.

• Loại II (Nguy cơ trung bình): kim tiêm, bơm truyền dịch, xe lăn điện.

• Loại III (Nguy cơ cao): máy tạo nhịp tim cấy ghép, van tim, thiết bị cấy ghép cột sống.

Tại Hoa Kỳ, FDA quản lý thiết bị y tế theo 3 loại I, II, III. Trong khi đó, Quy định MDR (Medical Device Regulation) của Liên minh Châu Âu nghiêm ngặt hơn, chia thành I, IIa, IIb, III.

Trung Quốc hiện là thị trường thiết bị y tế lớn nhất xét trên quy mô một quốc gia. Năm 2024, nước này chiếm khoảng 31,4% thị phần sản xuất của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và khoảng 13% thị phần toàn cầu. Dù Hoa Kỳ vẫn là thị trường số 1 về tiêu thụ thiết bị y tế, nhưng căng thẳng thương mại và mức thuế quan cao đã thúc đẩy nhiều công ty Mỹ tìm kiếm thị trường ngoài Hoa Kỳ. Tuy nhiên, nhiều công ty lo ngại việc các nhà cung cấp Trung Quốc có thể tiếp cận trực tiếp khách hàng cuối nếu biết danh tính người mua.

Giải pháp: kho 4PL trong Khu Thương mại Tự do tại Trung Quốc – vừa tối ưu hóa logistics toàn cầu, vừa đảm bảo kiểm soát chặt chẽ thông tin khách hàng và bảo mật chuỗi cung ứng.

1. Ai cần sử dụng Khu Thương mại Tự do?

Đối tượng chính:

• Nhà nhập khẩu và nhà phân phối Mỹ muốn mở rộng sang EU, ASEAN, Trung Đông hoặc Mỹ Latinh.

• Các nhà sản xuất châu Á cung ứng nhiều thị trường quốc tế.

• Doanh nghiệp logistics (3PL/4PL) quản lý chuỗi cung ứng đa quốc gia phức tạp.

2. Khu Thương mại Tự do của Trung Quốc có thể làm gì?

Định nghĩa:
FTZ là khu vực đặc biệt do hải quan giám sát, nơi hàng hóa được nhập, lưu kho, gia công nhẹ, tái xuất mà không phải nộp thuế nhập khẩu hay VAT, trừ khi bán vào thị trường nội địa Trung Quốc.

Chức năng chính:

• Kho ngoại quan (lưu trữ miễn thuế).

• Gia công nhẹ, lắp ráp, dán nhãn lại, đóng gói lại.

• Kiểm tra chất lượng và chứng từ tuân thủ.

• Quản lý tồn kho VMI với dữ liệu thời gian thực.

• Trung tâm phân phối toàn cầu.

3. Khu Thương mại Tự do ở đâu?

Các FTZ nằm tại các cảng biển, sân bay và trung tâm thương mại quan trọng:

• Thâm Quyến (Pingshan): gần Hồng Kông và chuỗi cung ứng Châu thổ Châu Giang.

• Thượng Hải, Ninh Ba, Thiên Tân, Quảng Châu: trên các tuyến thương mại sầm uất.

• Các trung tâm nội địa (Trùng Khánh, Thành Đô): kết nối đường sắt sang châu Âu.

4. Khi nào nên sử dụng FTZ?

FTZ đặc biệt hữu ích khi:

• Doanh nghiệp Mỹ muốn thử nghiệm thị trường mới mà không cần xây kho tại từng quốc gia.

• Tránh đánh thuế hai lần với hàng hóa đi qua Trung Quốc nhưng không bán tại đây.

• Cần bảo mật thông tin khách hàng (nhà máy chỉ giao hàng đến FTZ, không tiếp xúc trực tiếp với khách cuối).

• Cần rút ngắn thời gian phản hồi cho đơn hàng quốc tế từ một trung tâm.

5. Vì sao doanh nghiệp Mỹ cần FTZ?

Lợi ích chính:

• Hiệu quả chi phí: Lưu kho miễn thuế và VAT cho đến khi quyết định điểm đến cuối cùng.

• Linh hoạt: Dán nhãn, đóng gói, tùy chỉnh trong FTZ.

• Bảo mật: Ngăn nhà máy tiếp cận thông tin khách hàng.

• Tiếp cận thị trường: Một trung tâm FTZ có thể phục vụ phân phối đến nhiều quốc gia.

• Giảm rủi ro: Hạn chế ảnh hưởng từ căng thẳng Mỹ–Trung nhờ kênh phân phối ngoài thị trường Mỹ.

6. FTZ hoạt động như thế nào?

Quy trình vận hành:

1. Hàng từ nhà cung cấp được đưa vào FTZ tại Trung Quốc.

2. Hàng được hải quan xác nhận vào kho ngoại quan (xem như đã xuất khẩu).

3. Trong FTZ, hàng có thể được kiểm tra, đóng gói lại, dán nhãn, hợp nhất.

4. Hàng có thể:

   • Tái xuất ra toàn cầu (không chịu thuế/VAT tại Trung Quốc).

   • Nhập khẩu vào Trung Quốc nếu bán trong nước (chịu thuế/VAT).

5. Khách hàng hưởng lợi từ theo dõi tồn kho theo thời gian thực và vận chuyển toàn cầu linh hoạt.

Các quy trình tham khảo trong FTZ:

1. Đưa hàng vào FTZ (thủ tục hải quan xuất khẩu):

• Chuẩn bị chứng từ vận chuyển (tờ khai hải quan, hóa đơn thương mại, packing list).

• Gửi thông tin xe tải (tài xế, biển số, trọng lượng xe và hàng).

• Hoàn tất thủ tục hải quan xuất khẩu trước khi xe vào FTZ.

• Gửi tờ khai thông quan cho chủ hàng (dùng để hoàn VAT).

2. Quy trình nhận hàng tại kho 4PL:

• Kiểm tra và đối chiếu thông tin (PO, hóa đơn, mã sản phẩm, lô hàng, hạn sử dụng).

• Dán nhãn tình trạng hàng (chấp nhận, cách ly…).

• Xử lý hàng hư hỏng hoặc nghi vấn, ngăn không cho xuất khẩu trước khi khắc phục.

3. Lưu kho & Quản lý tồn kho – Truy xuất để đảm bảo tuân thủ:

• Áp dụng FIFO/FEFO.

• Truy xuất theo lô, batch – rất quan trọng cho sản phẩm y tế/dược.

• Kiểm kê định kỳ, xoay vòng tồn kho.

• Theo dõi nhiệt độ, vệ sinh, kiểm soát côn trùng.

4. Xử lý & Phân phối hàng xuất khẩu:

• Chuẩn bị hàng và chứng từ phù hợp yêu cầu hải quan.

• Làm thủ tục xuất khỏi FTZ (packing list, invoice).

• Tổ chức vận chuyển quốc tế (biển/air).

5. Quản lý hàng không phù hợp (Nonconformance):

• Lập hồ sơ đầy đủ cho sản phẩm lỗi.

• Quy định rõ hướng xử lý: tái chế, tiêu hủy hoặc trả về.

• Cách ly nghiêm ngặt, không để lẫn vào luồng xuất khẩu.

Kết luận:
Đối với các công ty thiết bị y tế Hoa Kỳ, việc sử dụng kho 4PL tại Khu Thương mại Tự do Trung Quốc là giải pháp chiến lược giúp giảm chi phí, tăng tính linh hoạt và đơn giản hóa phân phối đa quốc gia. Hàng hóa được lưu kho, quản lý và tái xuất từ Trung Quốc ra toàn cầu mà không phải chịu thuế nhập khẩu, tạo lợi thế lớn trong mở rộng thị trường quốc tế.

Chúng tôi rất cảm kích nếu bạn có thể chia sẻ blog của TGL với bạn bè của mình, những người quan tâm đến thông tin thị trường trực tiếp về ngành Logistics - Chuỗi cung ứng và các sự kiện kinh tế cập nhật khác.